polacco
Kościoły i bazyliki
Bazylika św. Piotra
Na początku XVI wieku, papież Juliusz II, podjął decyzję o zburzeniu grożącej zawaleniem bazyliki z czasów Konstantyna i zbudowaniu w tym miejscu nowej świątyni. Zadanie powierzył Donato Bramantemu, który zaprojektował świątynię na planie centralnym krzyża greckiego z kopułą nad przecięciem naw. Budowę rozpoczęto w 1506 r. Po śmierci Bramantego (1514), budowę kontynuował Rafael wraz z pomocnikiem Bramantego – Guliano da Sangallo. Rafael zaproponował zmianę w projekcie z planu centralnego na bazylikę z podłużną nawą główną. Prace przerwała jego przedwczesna śmierć w 1516 r. Na jego miejsce pojawił się Baldassare Peruzzi, który ponownie zmienił koncepcję bazyliki, wracając do układu budowli centralnej. Musiał się również zmierzyć z innym problemem – układ kolumn pod kopułą okazał się być zbyt słabym i zaczął pękać. Peruzzi rozwiązał to przez pogrubienie kolumn i dostawienie dodatkowych filarów. Niestety i jego kariera, jako budowniczego bazyliki św. Piotra kończy się dość szybko, a dokładniej w 1527 Sacco di Roma, gdy to fundusze przeznaczone na konstrukcje kościelne mocno ubożeją. Po kilku miesiącach budowniczym zostaje Antonio da Sangallo. Sangallo młodszy chce jednak zmienić koncepcję bazyliki, wydłużając całość w jedną stronę, oraz wprowadzeniem elewacji dwu-wieżowej.
Kolejną osobą odpowiedzialną za budowę bazyliki został Michał Anioł (1546), który stworzył nowy (i w znacznym stopniu ostateczny) późnorenesansowy projekt kościoła, mający najwięcej wspólnego z projektem Bramantego z 1505 r. W porównaniu z Bramantem projekt Michała Anioła cechuje większa zwartość i jednolitość planu oraz monumentalizm elewacji, zdradzający związki z architekturą starożytnego Rzymu. Po objęciu kierownictwa Michał Anioł rozpoczął budowę trzech absyd i kopuły. Prace prowadził do śmierci, czyli do 1564 r. W tym czasie ukończono budowę absydy z lewej strony bazyliki oraz bęben kopuły.
Dzieło Bramantego, Rafaela i Michała Anioła było kontynuowane przez architektów Pirro Ligorio, Vignolę, Giacomo della Porta (który w 1590 ukończył kopułę według projektu Michała Anioła), Domenico Fontana, Giovanni Fontana i Carlo Maderno (od 1605). Ten ostatni na polecenie papieża Pawła V zmienił plan kościoła na krzyż łaciński dobudowując podłużną nawę od wschodu oraz zaprojektował obecną fasadę od strony placu św. Piotra, utrzymaną w duchu baroku.
Bazylika św. Piotra została konsekrowana 18 listopada 1626 przez papieża Urbana VIII. Przez wiele lat był to największy kościół chrześcijański.
Basilica di Santa Maria del Popolp (św. Marii Wszystkich Ludzi)
Panel w stylu bizantyjskim nad wysokim ołtarzem Madonny del Popolo stanowi dowód, iż pierwotnie kościół ten został zbudowany przy wkładzie ludu rzymskiego jako wotywna ofiara za zdobycie Grobu Świętego pod koniec pierwszej krucjaty. Wraz z upływem czasu kościół został wzbogacony wspaniałymi dziełami artystów takich jak Bramante (przebudowa chóru), Rafael (projekt Kaplicy Chigich) i Bernini (ukończenie Kaplicy Chigich). Szczególną uwagę należy zwrócić na obrazy przedstawiające „Ukrzyżowanie świętego Piotra” i „Nawrócenie Świętego Pawła” pędzla Caravaggio.
Bazylika sw.Pawla za murami
(BAZYLIKA PATRIALCHALNA ŚW.PAWŁA APOSTOŁA ZA MURAMI)
Wzniesiona w roku 324 na miejscu grobowca Św. Pawła, bazylika ta została niemal całkowicie odbudowana po pożarze w 1823 roku. Znajduje się w niej wiele dzieł godnych uwagi: słynne tabernakulum autorstwa Arnolfo di Cambio (1285); paschalny lichtarz autorstwa Vassellettiego (XII wiek) oraz mozaika na absydzie przedstawiająca „Chrystusa błogosławiącego, Honoriusa III i świętych”. Znajduje się tam również interesujący klasztor ze wspaniałymi polichromowymi marmurowymi intarsjami i mozaikami.
Bazylika sw. Mari na Trastewere
Bazylika Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu została ufundowana przez św. Kaliksta w 217 roku i dlatego też uważana jest za jeden z najstarszych kościołów rzymskich. Jest to również najważniejsza świątynia w regionie Trastevere. Według zachowanych przekazów historycznych to tu własnie celebrowano po raz pierwszy jawnie mszę świętą. Świątynia wpisana jest w rejestr kościołów tytularnych a to znaczy, że pieczę nad nią sprawuje jeden z kardynałów-prezbiterów. Poprzednim pasterzem duchownym tego miejsca był Kardynał Stefan Wyszyński a obecnie honor ten spoczywa na prymasie Polski Kardynale Józefie Glempie.
Dzisiejsza zabudowa wznosi się na fundamentach z 340 roku, a stara inskrypcja na tronie kardynalskim we wnętrzu kościoła głosi, że jest to najstarszy kościół poświęcony Matce Boskiej na świecie. Ziemię tą otrzymali Chrześcijanie z rąk imperatora Septymiusza Sewera, który rozstrzygnął trwający spór między wspólnotą wiernych a właścicielami okolicznych tawern słowami „wolę by ziemia ta należała do tych co służą Bogu, nieważne jak dziwne byłyby ich rytuały”. we wspomnianym wyżej roku 340, papież Juliusz I rozbudował kościół i to właśnie za jego panowania nad wspólnotą, rozpoczęto w tym miejscu jawne zebrania wiernych.
San Giovanni na Lateranie
Lateran – zespół pałacowo-kościelny w Rzymie, zbudowany w IV wieku przez cesarza Konstantyna Wielkiego na gruntach pałacu rzymskiej rodziny Lateranów. Wówczas to powstał kościół pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela (później przemianowywany dwukrotnie na kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty). Przebudowany pałac Lateranów oraz kościół cesarz podarował papieżom, którzy gospodarowali tam do 1308, kiedy to rezydencją papieską został Watykan. W 1308 roku pałac i kościół spłonęły, zostały jednak odbudowane, a arcybazylika św. Jana na Lateranie jest katedrą biskupa Rzymu (czyli papieża).
W Pałacu na Lateranie odbyło się pięć Soborów laterańskich.
Bazylika Matki Bożej Większej (Santa Maria Maggiore)
Bazylika ufundowana w V w. Dzwonnica kościoła jest ostatnim przykładem romantyzmu rzymskiego. Struktura wewnętrzna w stylu paleochrześcijańskim. Budowla była modyfikowana przez wieki, dodawano nowe nawy boczne, kapliczki i absydy. Godne obejrzenia są złote mozaiki jak np. „Ukoronowanie Dziewicy” Torritiego.
Godziny otwarcia: od 7: 00 do 20:00
Adres: Plaza de Santa Maria Maggiore (Plac Św. Marii Maggiore)
Jak dotrzeć: Metro, przystanek Termini przejść przez 200m Via Cavour aż do Largo Esquilino