polacco
Parki w Rzymie
Willa Ada
Villa Ada Savoia jeden z największych publicznych parków Rzymu, mieszczący się w zachodniej części miasta, tuż za murami Aureliana zamykającymi centrum. W lecie odbywają się tutaj koncerty muzyczne, przedstawienia i spektakle teatralne. W parku znajduje się wiele historycznych budynków, takich jak: La Finanziera. (siedziba międzynarodowej organizacji WWF), Casale delle Cavalle Madri Villa Polissena, Villa Reale (główny punkt parku, dzisiaj siedziba konsulatu, Egiptu), Casino Pallavicini oraz świątynia Flory. Park ma powierzchnię 160 hektarów i leży na terenach, gdzie w czasach antycznych Mialo miejsce miasto Antemnae (ante amnem = przed rzeką), dokładnie w miejscu, gdzie rzeka Aniene wpada do Tybru. Dużą część parku, po lewej stronie via Salaria, zajmowały niegdyś winnice i gęste gaje, wśród których stały domy najzamożniejszych rodów rzymskich Charakterystyczną cechą parku jest fakt, że leży on bardzo blisko jednej z najstarszych ulic Rzymu – via (Salaria dawniej był to jeden z głównych szlaków handlowych Rzymu .
Willa Giulia
W Villa Giulia znajdują się zbiory starożytności etruskich i greckich z epoki przedrzymskiej, wydobytych z nekropolii na terenie Etrurii właściwej, czyli na terenie pomiędzy rzekami Tybrem i Arno, Morzem Tyrreńskim i pasmem Apenin na wschodzie.
Willa Borgese
To najbardziej znany park w Rzymie, położony nieopodal centrum miasta. Został założony na początku XVII wieku na polecenie kardynała Scypiona Borghese, w miejscu, gdzie wcześniej znajdowały się ogrody Lukullusa. Pomiędzy obsadzonymi wówczas rzędami pinii umieszczono fontanny Giovanniego Fontany i rzeźby Pietra Berniniego. Główny budynek w parku, inspirowany architekturą XVI wieku zdobiły antyczne rzeźby, natomiast wnętrze kryło wiele cennych dzieł sztuki, zgromadzonych przez Camilla Borghese. Do parku prowadzi 18 wejść z różnych stron miasta, najbardziej znane to Porta Pinciana, piazzale Flaminio, giardini del Pincio oraz viale delle Belle Arti (obok Narodowej Galerii Sztuki Nowoczesnej). Znajduje się tu wiele cennych i pięknych zabytków, pomników i budowli. Wzdłuż Viale del Museo Borghese stoją Fontane Oscure, dzieło F. Ponzio powstałe w 1613 r. (niegdyś fontanny te nosiły nazwy: okrągła i owalna ze względu na ich kształt, dzisiaj zmieniono ich nazwy na oscure- ciemne, mroczne, ponieważ cały czas stoją w głębokim cieniu, osłaniane przez potężne drzewa). Nieopodal mieści się Casino Nobile, dzisiaj Muzeum i Galeria Borghese; budynek niedawno odnowiony, w którym mieści się prywatna kolekcja znanych dzieł sztuki. Muzeum jest podzielone na dwie sekcje: zbiory rzeźb (Museo Borghese) i obrazów (Galleria Borghese). Chcąc je obejrzeć należy zamówić odpowiednio wcześniej bilety, pod numerem tel. 06 32810. Przy Viale dell’Uccelliera stoją dwa najstarsze budynki parku: Casino dell’Uccelliera i Meridiana, dalej, przy Viale dei Pupazzi znajdują się dwie XVIII-wieczne fontanny: Cavalli Marini i Pupazzi, natomiast po lewej stronie otwiera się Piazza di Siena, miejsce znane ze względu na odbywające się tu wyścigi konne. Na końcu alei stoi świątynia Diany, we wnętrzu której jest posąg Afrodyty. Dalej znajduje się XVII-wieczny budynek Casina di Raffaello, z którego tarasów rozciąga się wspaniały widok na park oraz Giardino del lago, plac ze sztucznym jeziorkiem i świątynią Eskulapa. Tuż za sąsiadującą, zadrzewioną aleją znajduje się przepiękny Orologio ad Acqua, obelisk z zegarem zbudowany w 1876 roku przez ojca dominikanina Giovanniego Battistę Embriaco, odrestaurowany w 2000 roku z okazji obchodów nowego milenium. W tej części parku znajduje się również Casina Valadier, okazała budowla zaprojektowana przez Giuseppe Valadier: doskonałe miejsce na krótki odpoczynek przy kawie lub cappuccino. Niezliczona ilość urokliwych zaułków i romantycznych alejek sprawia, że spacer w tym parku na długo pozostaje w pamięci.Na terenie parku mieści się również rzymski ogród zoologiczny, założony w 1911 roku.
Willa Torlonia
Villa Torlonia to publiczny park znajdujący się w dzielnicy Nomentano. Od XVII do połowy XVIII wieku był własnością rodziny Pamphili, która przeznaczyła te tereny pod uprawy rolne. W 1760 r. park przejęła rodzina Colonna, która kontynuowała rolniczą tradycję. Powstanie parku zawdzięczamy rodzinie bankierskiej Torlonia, która stała się kolejnym właścicielem tego obszaru w 1797 roku i począwszy od 1806 r. – z pomocą architekta Giuseppe Valadier – dokonała głębokiej zmiany w charakterze zakupionego terenu, z rolniczego na rezydencjalno-wypoczynkowy. Valadier i jego następcy zrealizowali szereg budowli, które tworzą serce dzisiejszego parku: Casino Nobile, Teatr, Casina delle Civette, świątynia Saturna, Caffe-House, kaplica św. Aleksandra, które niestety tylko częściowo zachowały się do dziś. W południowej części parku znajdują się jeziorka, kręte aleje i nowe budynki: Capanna Svizzera, Serra, Torre, Grotta Moresca oraz Campo da Tornei. W 1919 r. na terenie parku odkryto hebrajski cmentarz. W okresie przed drugą wojną światową Casino Nobile – najważniejszy budynek całego kompleksu – był rezydencją Benito Mussoliniego. Własnością Rzymu park stał się dopiero w 1978 roku. Po gruntownej renowacji główne budynki willi zostały przeznaczone na cele muzealne i wystawowe. Do parku można dojechać autobusem 36 z dworca Termini (do przystanku Nomentana/Trieste) lub 84 ze stacji Nomentana (do przystanku Nomentana/Villa Paganini.
Willa Pamphili
Villa Doria Pamphilj to największy park Rzymu, położony na 180 hektarach, przy via Aurelia Antica. Do dzisiaj zachował się jego XVII-wieczny charakter. Założył go Panfilo Pamphili w 1630 roku. Jest ulubionym miejscem miłośników joggingu i jazdy na rowerze oraz spacerowiczów z dziećmi. Wśród przeuroczych alejek znajdują się zabytkowe budynki, oczka wodne i jeziorka, pełno jest też różnych gatunków fauny i flory.Do parku prowadzi kilka wejść, najbardziej znanym jest Porta San Pancrazio. Tuż obok znajduje się Arco di Quattro Venti, punkt informacyjny terenu. Na sąsiadującym placu Piazzale dei Ragazzi del 1948 mieści się Palazzina Corsini, w której znajduje się biblioteka i sala wystawowa. Stąd rozciąga się również piękna panorama na Valle dei Daini. Przy Viale del Maglio znajduje się Casino del Bel Respiro, jeden z najpiękniejszych budynków, jakie znajdują się w parku. Obok mieści się sekretny ogród i Giardino del Teatro, niezwykła półokrągła budowla, w której odbywają się przedstawienia teatralne. Następnie można obejrzeć kaplicę Doria Pamphilj, najmłodszy budynek w parku, powstały w latach 1896 – 1902 i fontannę del Giglio. Zachodnia część Villi Pamphili ma charakter bardziej wiejski i jest doskonałym miejscem zabaw dla dzieci i urządzania pikników. Wejścia do parku: via di San Pancrazio, via Aurelia Antica, via della Nocetta, Piazzetta del Bel Respiro, via Leone XIII, via Vitellia 78, Piazza San Pancrazio, L.go Martin Luther King, via Olimpica, via della Nocetta; via di S. Pancrazio i via Leone. Villa jest otwarta codziennie, w godz. 7:00 – 18:00 (październik – luty), 7:00 -20:00 (marzec i wrzesień) i 7:00 – 21:00 (kwiecień – sierpień)
Willa Glori
Park Villa Glori miał być początkowo częścią ogromnego projektu rządu napoleońskiego “Passeggiata Flaminia”, który w rezultacie okazał się wielką porażką urbanistyczną XIX-wiecznego Rzymu. Został założony w 1887 r. jako część dużego Parco della Rimembranza, który to z kolei w 1915 r. stał się miejscem poświęconym ofiarom II Wojny Światowej. Villa Glori swój obecny kształt i wygląd zawdzięcza Rafaelowi De Vico.
Park Opio
Wzgórze i park Oppio w epoce rzymskiej były miejscem intensywnej urbanizacji i projektów architektonicznych miasta. W średniowieczu jednak straciło nieco na znaczeniu i tereny te przeznaczono pod ogrody i sady. Dopiero w 1871 roku utworzono program urbanizacji Rzymu i stworzono tu park publiczny. Są tu liczne pamiątki i zabytki z poprzednich epok: Termy Trajana, pawilon Domus Aurea (z czasów Nerona), Termy Tytusa, poza tym piękne fontanny, świątynia nimf z ozdobami tufowymi autorstwa A. Giorgiuttiego, dwie bliźniacze fontanny zwrócone w kierunku via Labicana czy też brązowy posąg przedstawiający Alfreda Orianiego, dłuta Ercola Drei (z 1935 r.). W ogrodzie jest też wiele gatunków roślin, jak typowe śródziemnomorskie pinie, cyprysy i oleandry, egzotyczne palmy czy charakterystyczne dla ogrodów róże, mirty i laury.
Willa Sciarra
Villa Sciarra powstała na miejscu, gdzie dawniej znajdowały się ogrody Cezara. W ciągu wieków była własnością różnych zamożnych rodzin, w tym amerykańskiego dyplomaty George’a Wurts’a, który kupił ją na początku XX wieku i od razu wprowadził liczne zmiany w strukturze parku. Jemu właśnie zawdzięczamy dzisiejszy wygląd: niespotykany skarb pod względem botanicznym i artystycznym.Znajdują się tu liczne fontanny: Fontana dei Putti, Fontana delle Sfingi, Fontana di Diana i Endimione) wokół których rosną ciekawe okazy drzew (palmy z Wysp Kanaryjskich, cedry, cyprysy, drzewa laurowe czy magnolie. Przy Viale Klitsche mieści się duża ptaszarnia, którą zbudował sam właściciel – G. Wurts, w której trzymał białe pawie. Przy Viale Leducq znajduje się główny budynek parku Casino Barberini, w którym mieści się włoski Instytut Studiów Germanistycznych. Wejścia do parku: via Calandrelli, viale delle Mura Gianicolensi. Można tu dojechać autobusami 75, 710, 44.