Roma antica foro romano colosseo altare della patria circo massimo roma virtuale 3d lazio

Historia rzymu

Według legendy Rzym został założony, przez trojańskich braci-bliźniaków Remusa i Romulusa, 21 kwietnia 753r. p.n.e., i chociaż wersja proponowana przez tę legendę jest trochę uproszczona, dzisiejsi archeologowie potwierdzają, że w tym okresie w strefie Eskwilinu rodziła się wielka nekropolia. Rzym został założony dzięki unii miast siedmiu wzgórz: Palatyn, Awentyn, Kapitol, Kwirynał, Wiminał, Eskwilin i Celius.

W połowie VII w. p.n.e. Etruskowie przybyli do Lacjum. Konkwista Etrusków wywarła na Lacjum ogromny i niespodziewany wpływ; przejście z życia plemiennego na życie miejskie, zastąpienie stopniowo życia pasterskiego na rolnicze, konstrukcje z kamienia itd. Poza skromnymi wioskami rozproszonymi po rzymskich wzgórzach, królowie etruscy zbudowali miasto w pełnym znaczeniu tego słowa i stworzyli państwo scentralizowane. Na ten okres datuje się powstanie Kolegium Maximum, jednej z sieci kanalizacji najbardziej antycznych na świecie, która na początku została zbudowana, by osuszać Forum Romanum.

Dominacja Etrusków skończyła się w momencie zwanym rewolucją roku 509 kiedy to zaczął się okres republikański. Rzym i terytoria pobite pomiędzy 509 r. p.n.e. a 27 r. p.n.e. przemieniły się w Republikę Rzymską. W czasie Republiki miasto przeszło ważne zmiany i rozrastało się poprzez budowanie nowych dróg, budynków publicznych i świątyń w okolicy Kapitolu, Palatynu i Forum Romanum. Skonstruowano akwedukty i mosty, aby połączyć dwa brzegi rzeki Tyber.

Dzięki zwartemu wojsku Rzym zdobył terytoria włoskie włączając Sycylię i Sardynię. Potem nastąpił rozwój konkwisty śródziemnomorskiej, walczono przeciw Kartagińczykom (wojny punickie) na zachodzie i przeciw Macedończykom na wschodzie. Po tym jak oba wojska rzymskie pokonały swych przeciwników, Rzym zaczął przejmować kontrolę nad Morzem Śródziemnym.

Wraz ze śmiercią Cezara, w 44r.p.n.e., rozpoczął się okres braku stabilizacji w życiu politycznym Rzymu, który zakończył się w 31 r. p.n.e. kiedy to do władzy doszedł Oktawian August. Wraz z nim rozpoczyna się epoka imperialna Rzymu, okres, w którym Rzym przeżywa, z punktu widzenia urbanistyki i architektury, czas największego rozkwitu.

W czasie panowania Nerona, w 64 r. pożar strawił większą część Rzymu, tak więc narodziła się potrzeba zrekonstruowania miasta na bazie nowych norm (np. używano już kamienia ), aby uniknąć ryzyka nowych pożarów. Za panowania Konstantyna zaczęto budować pierwsze budynki kultu i chrześcijańskie kościoły. Nowonarodzone budowle były budynkami prywatnymi gdzie pierwsi chrześcijanie potajemnie się spotykali. Z biegiem czasu także jednym z zajęć papieża stało się wznoszenie nowych kościołów i zamiana starożytnych budynków w kościoły coraz to bliżej centrum miast.

Imperium Rzymskie trwało w epoce splendoru pomiędzy I w. p.n.e. a II w. n.e.

Jednak od roku 192 nastąpiła seria skorumpowanych cesarzów, która sprawiła, że Rzym stanął w obliczu silnego kryzysu ekonomicznego, społecznego i politycznego. Zakończył się on w roku 476 upadkiem Imperium Rzymskiego na zachodzie, a tereny te zostały przejęte przez wojska barbarzyńskie dowodzone przez Odoacra.
Tak pozostało tylko wschodnie Imperium Rzymskie zwane Królestwem Bizantyjskim, które przetrwało jeszcze przez 1000 lat.

Od roku 552 Rzym został ostatecznie przyłączony do Imperium Bizantyjskiego, jednak dla nich było tylko jednym z wielu nieznaczących miast, gdyż siedziba władzy imperialnej znajdowała się w Rawennie.
Rzym cierpiał z powodu dramatycznego spadku ludności, gdyż w tym okresie, z powodu braku wody w dzielnicach położonych wyżej, ludność koncentrowała się w dolnej części miasta.

Kościół pomiędzy VI a VII w. uzyskuje władzę i pozyskuje posiadłości, które były wcześniej własnością prywatną. Z czasem powoli upada zwierzchnictwo bizantyjskie. Dzięki Grzegorzowi I (590-604) organizowano w kościołach opiekę i żywność dla mieszkańców Rzymu, którzy znajdowali się w biedzie. Państwo Kościelne narodziło się dzięki bogactwom, które zgromadził kościół rzymski. To państwo posiadało swoją własną administracje centralną formowaną przez funkcjonariuszy kościelnych i milicję lokalną. Wyższy kler i milicja posiadali prawo wyboru papieża. Wszystko to dało Rzymowi i Państwu Kościelnemu nowe i władcze znaczenie.

Źródłem kryzysu Imperium Bizantyjskiego w VII w. stał się Rzym, który cierpiał z powodu inwazji Longobardów. Papież Grzegorz I Wielki bronił Rzymu i doszedł do porozumienia z najeźdźcą, którzy zaprzestali swoich ataków w zamian za coroczną zapłatę 500 funtów w złocie.

Okres sukcesów był dla miasta odrodzeniem, odrestaurowano akwedukty, mury Rzymu i antyczne kościoły, ponadto udoskonalono miasto nad brzegami rzeki Tyber, aby chronić je lepiej od powodzi. Ten czas apogeum to zasługa papieży, którzy chcieli odzyskać Rzym z czasów jego największych świetności, z czasów chrześcijańskich, z konstrukcjami kościołów dekorowanych prześlicznymi mozaikami według tradycyjnej konstrukcji Konstantyna.

W wieku IX Rzym musiał stawić czoło inwazji Arabów, którzy atakowali dzielnice aż murów zewnętrznych miasta i ukradli ciała świętych męczenników. Także Bazylika św. Piotra została splądrowana w 856 r. , dlatego też zdecydowano wzmocnić Watykan konstrukcjami murów nazwanymi “Civitas Leonina”.

W mieście nowe rodziny handlarzy, które zaczynały się wzbogacać, zaczęły domagać się swoich praw. Rodziny te zrzeszyły się, tak nastąpiło odnowienie Senatu w 1134 jako opozycji w stosunku do władzy papieskiej i organizacji duchownych. Dzięki Senatorowi Brancaleone w 1252 r. mieszkańcy którzy przybyli, byli zadowoleni z polityki, która przyznawała prawa w formie przywilejów. W 1358 miasto zorganizowało niejako wspólny wolny rynek, a w 1363 zostały napisane nowe regulaminy w charakterze powszechnym dla mieszkańców.

W 1377r. papież Grzegorz XI wrócił do Rzymu i zastał szlachciców walczących o władzę. Rozgorzały kłótnie pomiędzy starymi rodzinami z arystokracji rzymskich i nowymi rodzinami kupców i rzemieślników. Dopiero po 40 latach papież Marcin V zdołał wprowadzić porządek do miasta.

W roku 1400 Rzym zmienił się w światowe centrum chrześcijańskie, co dało miastu większe znaczenie polityczne. W wieku XV Rzym przeprowadził ważną odnowę miejską zgodnie z wolą papieży. W efekcie tego papieże chcieli przywrócić miastu piękno i splendor, na który zasługiwało przez pałacowe budowle jak np. nowa Bazylika Św. Piotra oraz Kaplica Sykstyńska, dzieło Michała Anioła.

W roku 1500 nastąpił przyrost władzy Państwa Kościelnego i dzięki licznym architektom na służbie na dworze kościelnym, Rzym zdobył także znaczenie na polu urbanistyki i architektury renesansowej. Pomimo rozboju z 1527 roku, miasto nadal znajdowało się na etapie pełnego rozwoju i odnowy. W dużej mierze jest to zasługa artysty Michała Anioła i jego dzieł malarskich i rzeźbiarskich jak np. projekt Pałacu Kapitolińskiego, Bazylika Św. Piotra i konstrukcja Puerta Pía.

W roku 1600 Rzym był światowa stolicą stylu barokowego. Na Placu św. Piotra zostały wybudowane kolumny, na Placu Navona Fontanna Czterech Rzek itd. Rzym żył także reformą Marcina Lutra i przez część kościoła również Kontrreformacją.

W wieku XVIII przybyli do Rzymu ważni artyści i intelektualiści pochodzący z zagranicy, m.in. Velazquez i Goethe.

W 1849 roku po rewolucjach i dominacji Napoleona I narodziła się nowa Republika Włoch. Do zjednoczenia przyczyniły się dwie sławne osoby, Giuseppe Mazzini i Giuseppe Garibaldi. Ostatecznie jednak proces zjednoczenia został zakończony przez Savoyów. Papież Pius IX nie poparł tej unii i z pomocą Francuzów, Rzymu wraz z Wenecją odrzucił ją.

Podczas wojny francusko-pruskiej w 1870 r. Napoleon III zaniedbał wstawiennictwo Państwa Kościelnego i wojska włoskiego, wkroczył do Rzymu , zajął miasto i całe Lacjum przyłączył do Królestwa Włoch. Savoyowie zdecydowali ze Rzym zostanie nową stolicą Królestwa Włoch.

Na początku XX w. Rzym był ośrodkiem faszyzmu. W 1929 r. Państwo wraz z kościołem podpisało Traktaty Laterańskie, w których Państwo Włoskie oddało papieżowi Watykan. Stał się on na powrót Państwem Kościelnym i otrzymał suwerenność narodową.
Dzieło architektoniczne ‘‘Via della Conciliazione’’ zostało skonstruowane, by upamiętnić porozumienie pomiędzy państwem a kościołem.
Podczas rządu Mussoliniego wybudowano w Rzymie dzielnice futurystyczną nazwaną EUR (Exposición Universal de Roma – Targi Światowe 1942).

W 1960 odbyły się w Rzymie Igrzyska Olimpijskie. Dzięki temu powstały nowe budowle jak np. Stadion Olimpijski, na którym rozegrano także Mistrzostwa Świata w piłce nożnej w 1990. Z okazji jubileuszu roku 2000 Państwo Włoskie odrestaurowało większość pałaców i zabytków w Rzymie.

Rzym był stolicą Państwa Kościelnego od wieku VIII, Królestwa Włoch od 1871 i stolicą Republiki Włoch od 1946.